Ngũ Phúc Lâm Môn 五福临门【五福臨門】/wǔ fú lín mén/ là gì? Ý nghĩa biểu tượng đặc sắc bạn nên biết
Ngũ phúc lâm môn là câu chúc nổi tiếng bắt nguồn từ Trung Hoa ( Tiếng Trung Ngũ phúc lâm môn 五福临门【五福臨門】/wǔ fú lín mén/ ) cổ đại, du nhập vào văn hóa của người Việt Nam mang theo ý nghĩa cầu chúc bình an, may mắn và hạnh phúc. Ngày nay, hình ảnh xuất hiện rộng rãi trên nhiều sản phẩm gốm sứ hay mỹ nghệ thủ công, được sử dụng chủ yếu trong trang trí hoặc trưng bày, tượng trưng cho sự may mắn và những điều tốt lành sẽ đến.
Ngũ phúc lâm môn nghĩa là năm điều phúc cùng đến cửa. Tuy nhiên, biểu tượng này lại mang những ý nghĩa đặc trưng riêng trong phong thủy, trong quan niệm của người Trung Quốc và của người Việt Nam ta. Bài viết dưới đây Sàn Gốm Bát Tràng sẽ cung cấp những thông tin chi tiết liên quan đến ý nghĩa của Ngũ phúc lâm môn để người đọc nắm rõ được ý nghĩa của biểu tượng này.
Truyền thuyết Ngũ Phúc Lâm Môn
“Ngũ phúc lâm môn” còn được kể lại trong một câu chuyện kể về hình tượng ông Phúc trong bộ ba Phúc Lộc Thọ. Đó là danh tướng Quách Tử Nghi, sống dưới thời nhà Đường của Trung Quốc. Ông đã cống hiến dưới 4 triều đại, một mình tận trung với 4 đời vua gồm Đường Huyền Tông, Đường Túc Tông, Đường Đại Tông, Đường Đức Tông.
Đối với nước nhà, ông luôn giữ tròn đạo trung quân, lập nhiều công lao to lớn cho nhà Đường. Đối với gia đình, ông luôn giữ trọn vẹn gia đạo vợ chồng, cha con. Cuộc sống của ông vô cùng viên mãn bên cạnh vợ con và có chút đích tôn cũng chính là cháu đời thứ năm (ngũ đại đồng đường) khi ông được 83 tuổi.
Trong một lần khi ông đang bế chút trên tay, cả hai cùng nhìn nhau nở nụ cười. Thế rồi, sau nụ cười đó, ông đã ra đi về cõi vĩnh hằng mà không trải qua bệnh tật, đau ốm gì. Từ đó, mọi người thời ấy mới cho rằng sống ở trên đời mà được như Quách Tử Nghi cũng coi như là được hưởng trọn vẹn năm phúc. Cũng từ đây, thành ngữ “Ngũ phúc lâm môn” đã xuất hiện.
Ngũ phúc lâm môn là gì?
Ngũ phúc lâm môn là một trong những câu thành ngữ cổ trong văn hóa của Trung Hoa cổ đại. Trong đó, cụm từ “ngũ phúc” có bắt nguồn từ 2 cuốn Kinh Thư – Hồng Phạm vô cùng nổi tiếng.
Hiểu một cách đơn giản nhất, câu Ngũ Phúc Lâm Môn mang. Hiểu theo nghĩa bóng, đó là niềm ao ước phúc lộc, tài lộc tìm đến với gia đình.
Ý nghĩa biểu tượng Ngũ Phúc Lâm Môn
Ý nghĩa phong thuỷ
Trong phong thủy, biểu tượng “ngũ phúc” gắn liền với biểu tượng 5 con dơi đỏ, mang ý nghĩa biểu trưng cho sự may mắn và bình an. Theo phát âm trong bộ âm Hán Việt, chữ dơi khi đọc đồng âm với chữ phúc nên người ta đều tin tưởng rằng hình ảnh con dơi xuất hiện có thể đem đến sự trường thịnh, may mắn, cầu chúc cho hạnh phúc luôn gõ cửa.
Bên cạnh đó, họa tiết ngũ phúc lâm môn được sử dụng nhiều trong kiến trúc tại đình làng, đền chùa,…với sự xuất hiện của những con dơi miệng ngậm chữ Thọ đang tung cánh bay mang đến ý nghĩa trường thọ, sống lâu trăm tuổi.
Ý nghĩa theo quan niệm của người Trung Quốc
Ngũ phúc là một chỉnh thể trọn vẹn không thể thiếu đi dù chỉ một phần. Trong quan niệm của người Trung Quốc, năm phần phúc này lần lượt đại diện cho Trường thọ, Phú quý, An khang, Hảo đức và Thiện Chung mang theo nhiều ý nghĩa tốt đẹp đối với con người.
长寿/ chángshòu / Trường thọ:
Đây là cái phúc đầu tiên trong 5 phúc. “Trường” nghĩa là dài, bền bỉ, còn “thọ” là tuổi thọ. Trường thọ mang ý nghĩa chung là sống lâu năm, sống thọ,
富贵 /fúguì/ Phú quý:
Bên cạnh mong muốn sống lâu, người ta còn ao ước có được một cuộc sống sung túc, dư giả về tiền bạc và có được địa vị trong xã hội nên “phú quý” chính là cái phúc thứ hai xuất hiện trong ngũ phúc.
康宁 /kāngníng/ An khang:
Chữ “khang” trong an khang dùng để chỉ sức khỏe. An khang mang ý nghĩa mong ước con người có được sức khỏe dồi dào, không lo ốm đau bệnh tật, luôn luôn sống trong vui tươi và lạc quan, thảnh thơi.
好德 /hǎodé/ Hảo đức:
Đây là cái phúc thứ tư và cũng là cái phúc quan trọng nhất trong ngũ phúc theo quan niệm của người trung hoa về ý nghĩa của ngũ phúc lâm môn. Trong đó, hảo là tốt, đức là đạo đức. Hảo đức chính là chi phần đức bên trong của con người với tâm hồn thân thiện và nhân hậu. Do đó, một người có tấm lòng hướng thiện, trong sáng ắt sẽ được hưởng phúc.
善终 /shànzhōng/ Thiện chung:
Đây là cái phúc đặc biệt nhất, mang ý nghĩa chỉ một người nhẹ nhàng, thanh thản, không bị dằn vặt bởi nội tâm cũng chẳng vướng bận chuyện trần thế. Đặc biệt, sau khi mất người này sẽ được luân hồi vào quả lành, chuyển kiếp thành các bậc quân vương, vĩ nhân.
Ý nghĩa theo quan niệm của người Việt Nam
Theo quan niệm của người Việt Nam, ý nghĩa của Ngũ phúc lâm môn hơi khác so với quan điểm của người Trung Hoa như chúng ta tìm hiểu ở trên. Thay vào đó, ngũ phúc sẽ tương ứng với bộ Phúc, Lộc, Thọ, Khang, Ninh.
Phúc: Có ý nghĩa may mắn, phúc phận tốt lành. Người có phúc là người luôn có quý nhân phù trợ, tổ tiên độ trì. Trong cuộc sống, họ luôn gặp được may mắn, hóa nguy thành an.
Lộc: Là tài lộc, của cải, vật chất xung quanh. Xưa kia, lộc mang ý nghĩa bổng lộc được vua chúa ban tặng, còn thời nay chữ lộc mang theo ý nghĩa thịnh vượng, cát tường.
Thọ: Có nghĩa là sống lâu, sống thọ, được hưởng bách niên giai lão.
Khang: Có nghĩa là sống khỏe mạnh, không bệnh tật, đau ốm. Chữ “khang” mang ý nghĩa tương tự như an khang trong quan niệm của người Trung Hoa.
Ninh: Nghĩa là cuộc sống an yên, tự tại, thanh thản, vô lo vô nghĩ.